چگونه یک فشار سنج را انتخاب کنیم؟

انتخاب یک فشار سنج صنعتی مناسب برای کاربرد شما بستگی به عوامل متعددی دارد که باید با دقت بررسی شوند. در زیر نکات مهم برای انتخاب فشار سنج صنعتی را توضیح داده‌ام:

 نوع سیال

مشخص کنید که چه نوع سیالی در سیستم جریان دارد:

• • گازها (مانند هوا، اکسیژن، نیتروژن)
  • مایعات (مانند آب، روغن، مواد شیمیایی)
  • سیالات خورنده یا سمی

اگر سیال خورنده است، باید فشار سنجی با مواد مقاوم (مانند استنلس استیل یا مواد پوششی مخصوص) انتخاب کنید.

 دامنه فشار (Pressure Range)

• بازه فشار سیستم را بدانید و مطمئن شوید که فشار سنج انتخابی می‌تواند این محدوده را پوشش دهد.
• قاعده ایمنی: بازه فشار فشار سنج  باید حدود 1.5 تا 2 برابر فشار کاری سیستم باشد.

 نوع اتصال (Connection Type)

محل نصب فشار سنج و نوع اتصال آن را تعیین کنید:

• • اتصال پایین (Bottom Connection) برای نصب‌های افقی
  • اتصال پشت (Back Connection) برای نصب‌های عمودی یا روی پانل

سایز رزوه و استاندارد آن (مانند NPT، BSP) را بررسی کنید.

 نوع نمایش (Display Type)

• آنالوگ: مناسب برای کاربردهای عمومی و مقاوم در برابر شوک و لرزش.
• دیجیتال: مناسب برای خواندن دقیق‌تر یا سیستم‌های پیشرفته با قابلیت ارسال داده.

 شرایط محیطی

• دمای محیط و سیال: مطمئن شوید که فشار سنج می‌تواند در دماهای مورد نظر شما کار کند.
• مقاومت در برابر لرزش و شوک: اگر محیط دارای ارتعاش است، از فشارسنج های با دمپر (Damping) یا پرشده با گلیسرین استفاده کنید.
• محیط خورنده یا انفجاری: انتخاب فشارسنج با استاندارد ضد انفجار (ATEX) یا مقاوم در برابر خوردگی.

 دقت (Accuracy)

دقت مورد نیاز را بر اساس نوع کاربرد مشخص کنید.

• • صنایع عمومی: ±2% کافی است.
  • صنایع حساس (داروسازی، هوافضا): ±0.5% یا کمتر.

 جنس مواد سازنده

• برای سیالات خورنده یا دماهای بالا: بدنه و قطعات داخلی باید از استنلس استیل یا مواد مقاوم انتخاب شوند.
• برای کاربردهای معمولی: برنج یا فولاد معمولی می‌تواند کافی باشد.

 ویژگی‌ های خاص

• فشار سنج پر شده با مایعات (مانند گلیسرین): برای کاهش لرزش و افزایش طول عمر.
• دیافراگم محافظ: برای سیالات غلیظ، خورنده یا آلوده.
• قابلیت خروجی سیگنال (مانند 4-20mA): برای اتصال به سیستم‌های کنترل صنعتی.

 استاندارد ها و گواهینامه‌ ها

• بررسی کنید که فشار سنج دارای گواهینامه‌های مرتبط (مانند ISO، CE، ATEX) باشد.

هزینه و برند

• از برندهای معتبر با گارانتی و خدمات پس از فروش استفاده کنید. برندهای مشهور شامل WIKA، Ashcroft، Omega و Badotherm هستند.

برای انتخاب صحیح، ابتدا نیازهای فنی خود را به‌طور دقیق مشخص کنید و سپس بر اساس محیط و کاربرد مناسب‌ترین فشار سنج را انتخاب کنید. اگر اطمینان ندارید، با تأمین‌کنندگان مشورت کنید تا بهترین گزینه را پیشنهاد دهند.

مراحل شناسایی و انتخاب فشار سنج

در ادامه با مراحل شناسایی و انتخاب فشار سنج بیشتر آشنا خواهیم شد.

انتخاب کیس (محفظه)

کیس یا محفظه فشارسنج بخش خارجی دستگاه است که اجزای داخلی فشارسنج را از محیط خارجی محافظت می‌کند. انتخاب محفظه مناسب بستگی به شرایط کاری و محیطی فشارسنج دارد. مواد کیس معمولاً باید مقاومت بالایی در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت، گرد و غبار، و تغییرات دما داشته باشند. به همین دلیل، انتخاب ماده‌ای مانند فولاد ضد زنگ یا پلاستیک مقاوم به شرایط محیطی خاص، ضروری است.

همچنین، در انتخاب کیس باید به ابعاد و شکل آن نیز توجه کرد. برای محیط‌های کاری خاص، ممکن است نیاز به فشارسنج‌هایی با محفظه‌های ضد انفجار یا مقاوم به مواد شیمیایی باشد.

 حفاظت در برابر لرزش و ضربان

در برخی از محیط‌ها، فشارسنج باید در برابر لرزش‌های شدید و ضربات مقاومت کند. لرزش و ضربات ممکن است باعث کاهش دقت اندازه‌گیری‌ها شوند و فشارسنج را خراب کنند. به همین دلیل، در این مرحله، باید نوع و شدت لرزش در محیط کار بررسی شود.

کنترل خوردگی محل گیج

گیج فشار بخشی از فشارسنج است که میزان فشار را اندازه‌گیری می‌کند. برای جلوگیری از خوردگی و آسیب دیدن گیج، باید محل نصب آن را با توجه به محیط و نوع سیالی که فشار آن اندازه‌گیری می‌شود، انتخاب کرد.

در محیط‌هایی که خطر خوردگی بالاست، مانند محیط‌های دریایی یا محیط‌هایی با مواد شیمیایی خورنده، استفاده از گیج‌های با پوشش‌های ضد خوردگی یا گیج‌های خاص مقاوم در برابر خوردگی می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

 دقت

دقت فشارسنج یکی از مهمترین عواملی است که باید در هنگام انتخاب دستگاه مدنظر قرار گیرد. دقت دستگاه به این معناست که تا چه حد اندازه‌گیری‌ها به مقدار واقعی فشار نزدیک هستند. برای انتخاب فشارسنج مناسب، باید دقت مورد نیاز بر اساس کاربرد خاص و نیازهای صنعت مورد نظر تعیین شود.

برای مثال، در برخی صنایع مانند صنایع داروسازی یا پزشکی، دقت بسیار بالایی از فشارسنج‌ها مورد نیاز است. در این موارد، انتخاب فشارسنج‌های با دقت بالا بسیار حائز اهمیت است.

 محل اتصال (نوع اتصال)

نوع اتصال فشارسنج به سیستم لوله‌کشی یا ماشین‌آلات نیز یک عامل مهم در انتخاب آن است. فشارسنج‌ها معمولاً با استفاده از اتصالات مختلفی به سیستم متصل می‌شوند، از جمله اتصالات پیچ و مهره‌ای، فلنجی، یا فشاری. انتخاب نوع اتصال بستگی به نوع سیستم و نیاز به سهولت در نصب و نگهداری دارد.

همچنین، نوع اتصالات باید با جنس و مقاومت مواد سیستم همخوانی داشته باشد تا احتمال بروز مشکلاتی مانند نشت یا شکستگی کاهش یابد.

 محدوده فشار

محدوده فشار تعیین می‌کند که فشارسنج قادر است در چه محدوده‌ای از فشار، اندازه‌گیری‌ها را انجام دهد. در انتخاب فشارسنج، باید توجه داشت که محدوده فشار آن با فشار مورد انتظار در سیستم تطابق داشته باشد.

اگر فشار سیستم از حد مجاز فشارسنج بیشتر باشد، ممکن است آسیب به دستگاه وارد شود و اندازه‌گیری‌ها دقت نداشته باشند. برعکس، اگر فشار دستگاه از محدوده کارکرد فشارسنج پایین‌تر باشد، ممکن است دقت لازم برای اندازه‌گیری به‌دست نیاید.

انتخاب فشارسنج مناسب نیازمند بررسی دقیق ویژگی‌ها و شرایط مختلف است. با توجه به عواملی مانند نوع کیس، محافظت در برابر لرزش، کنترل خوردگی، دقت، نوع اتصال و محدوده فشار، می‌توان فشارسنجی را انتخاب کرد که بهترین عملکرد را در شرایط کاری خاص ارائه دهد. در این فرآیند، توجه به جزئیات و نیازهای صنعت به‌ویژه در محیط‌های حساس یا خاص بسیار حائز اهمیت  است . 

نکات مهم در هنگام تعویض گیج ها با گیج جایگزین

زمانی که می‌خواهید یک گیج فشار را با گیج جایگزین تعویض کنید، نکات مهمی وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند تا عملکرد سیستم حفظ شود و ایمنی تأمین گردد. این نکات عبارتند از:

 رنج فشار (Pressure Range)

• مطابقت رنج فشار: باید مطمئن شوید که گیج جدید از نظر رنج فشار با گیج قبلی مطابقت داشته باشد. اگر رنج فشار گیج جدید بالاتر یا پایین‌تر از نیاز سیستم باشد، می‌تواند باعث دقت پایین یا آسیب به گیج شود. گیج باید بتواند به طور دقیق فشار موجود در سیستم را اندازه‌گیری کند.
• محدوده ایمنی: گیج جدید باید به گونه‌ای انتخاب شود که بتواند فشار مورد نظر را به درستی اندازه‌گیری کرده و در صورت وقوع فشارهای ناگهانی، آسیب نبیند

 سایز گیج (Gauge Size)

• اندازه قطر گیج: گیج‌های فشار در اندازه‌های مختلفی موجود هستند. باید از نظر سایز مناسب با فضای نصب و خوانایی، گیج جدید را انتخاب کنید. گیج‌های با قطر بزرگ‌تر معمولاً دقت بیشتری دارند و برای محیط‌های صنعتی که فشارهای بالا یا نوسانات شدید وجود دارند، مناسب‌تر هستند.
• خوانایی: گیج‌های کوچک ممکن است خوانایی خوبی نداشته باشند، بنابراین برای سیستم‌هایی که نیاز به دقت دارند، بهتر است از گیج‌هایی با قطر بزرگ‌تر استفاده کنید.

اتصال گیج (Gauge Connection)

• نوع اتصال: گیج‌های فشار با اتصالات مختلفی مانند BSP، NPT و… عرضه می‌شوند. باید نوع اتصال گیج جدید با اتصال قبلی سیستم هم‌خوانی داشته باشد تا مشکلی در نصب و عملکرد به وجود نیاید.
• محل اتصال: مطمئن شوید که گیج جدید به طور صحیح به سیستم وصل می‌شود و هیچ نشتی نخواهد داشت. برای این کار، از واشرها یا اورینگ‌های مناسب برای جلوگیری از نشتی فشار استفاده کنید.
• موقعیت نصب: گاهی ممکن است گیج جدید به دلیل تغییر در موقعیت نصب نیاز به لوله‌های اتصال اضافی داشته باشد. همچنین باید از نصب گیج در موقعیت‌هایی که احتمال آسیب به آن وجود دارد، خودداری کنید.

 دقت و کلاس دقت (Accuracy and Accuracy Class)

• گیج جدید باید دارای دقت کافی برای کاربرد مورد نظر باشد. برای سیستم‌هایی که نیاز به اندازه‌گیری دقیق فشار دارند، گیج با دقت بالاتر ضروری است.
• توجه به کلاس دقت (Accuracy Class) گیج بسیار مهم است، چرا که مشخص می‌کند گیج چگونه می‌تواند فشار را در یک بازه خاص با چه دقتی اندازه‌گیری کند.

 مقاومت به شرایط محیطی

• مقاومت به دما: گیج‌های فشار باید توانایی تحمل دماهای مختلف محیطی را داشته باشند. برخی گیج‌ها به ویژه برای محیط‌های صنعتی طراحی شده‌اند که دماهای بالا یا پایین می‌تواند بر عملکرد آن‌ها تاثیر بگذارد.
• مقاومت به مواد شیمیایی و خوردگی: اگر گیج در محیط‌هایی قرار دارد که در معرض مواد شیمیایی یا شرایط خوردگی هستند، باید از گیج‌هایی با جنس مناسب مانند استیل ضدزنگ استفاده کرد.

نوع گیج (Mechanical or Digital)

• اگر گیج قبلی مکانیکی بوده است، ممکن است بخواهید از گیج دیجیتال استفاده کنید تا دقت بالاتر و قابلیت خواندن آسان‌تر را داشته باشید. با این حال، گیج‌های دیجیتال ممکن است نیاز به تأمین انرژی (باتری یا برق) داشته باشند و ممکن است در برخی شرایط محیطی عملکرد خوبی نداشته باشند.

 ملاحظات ایمنی

• هنگام تعویض گیج، اطمینان حاصل کنید که فشار سیستم صفر است یا حداقل فشار بسیار پایین است تا از بروز خطرات ناشی از فشار بالا جلوگیری شود.
• استفاده از تجهیزات ایمنی مانند دستکش و عینک ایمنی برای جلوگیری از آسیب در حین نصب ضروری است.

با رعایت این نکات، می‌توانید گیج فشار مناسب برای سیستم خود را انتخاب کرده و عملکرد بهینه و ایمنی سیستم را تضمین کنید.

جمع‌ بندی

انتخاب یک فشارسنج مناسب نیازمند توجه به عواملی مانند دقت، نوع دستگاه (دیجیتال یا آنالوگ)، دامنه اندازه‌گیری، سهولت استفاده، و شرایط محیطی است. بررسی استانداردهای کیفی و قابلیت‌های اضافی مانند حافظه داخلی یا قابلیت اتصال به دستگاه‌های هوشمند نیز می‌تواند در تصمیم‌گیری مؤثر باشد. با در نظر گرفتن این نکات، می‌توانید فشارسنجی انتخاب کنید که علاوه بر دقت بالا، پاسخگوی نیازهای خاص شما باشد.

سؤالات متداول چگونه یک فشار سنج را انتخاب کنیم؟

کدام نوع فشارسنج برای استفاده خانگی مناسب‌تر است؟
فشارسنج‌های دیجیتال به دلیل سهولت استفاده، نمایشگر خوانا، و قابلیت ذخیره نتایج برای استفاده خانگی مناسب‌تر هستند.

چگونه می‌توان از دقت فشارسنج اطمینان حاصل کرد؟
بررسی گواهی‌های کالیبراسیون، تطابق دستگاه با استانداردهای بین‌المللی و مقایسه نتایج با دستگاه‌های معتبر می‌تواند دقت فشارسنج را تأیید کند.

آیا فشارسنج‌های دیجیتال نیاز به کالیبراسیون دارند؟
بله، فشارسنج‌های دیجیتال نیز باید به‌صورت دوره‌ای کالیبره شوند تا دقت اندازه‌گیری حفظ شود، مخصوصاً اگر در محیط‌های حساس یا صنعتی استفاده می‌شوند.