ابزار دقیق ای‌شاپ صنعت

کنتور آب چیست ؟

مقدار آبی که از لوله عبور می کند توسط وسیله ای به نام کنتور آب اندازه گیری می شود. به عبارت دیگر کنتور آب نیز از ابزارهای سنجش جریان به شمار می رود و وسیله ای است که مقدار آب مصرفی را با آن اندازه می گیرند. کنتورها به طور معمول به شکل کره هستند به این دلیل که باید قابل اندازه گیری هندسی باشند و آب نیز در آن ها جریان داشته باشد. در داخل مخزن کنتور آب یک پروانه با چهار تیغه پره وجود دارد که اتصال آن به صفحه نمایشگر است. عملکرد آن ها به این صورت است که از یک سمت آب وارد مخزن می شوند و تیغه ها به چرخش در می آیند. پس از چرخشی که در آن ها نسبت به حجم مخزن به وجود می آید، یک عدد به نمایشگر کنتور افزوده می شود و این افزودن عدد به نمایشگر نشان دهنده عبور یک لیتر می باشد. به صورت خلاصه، مقداری را که کنتور نمایش می دهد را دبی کل می گویند و واحد اندازه گیری برای کنتور نیز لیتر است که در برخی مواقع مترمکعب هم مورد استفاده قرار می گیرد.

قسمت های مختلف یک کنتور آب

یک کنتور آب نیز از چهار قسمت مبدل اندازه گیری، حسگر جریان و حسگر حجم، محاسبه گر و دستگاه نشانگر تشکیل می شود :

  1. مبدل اندازه گیری : این قسمت بخشی از کنتور است که باعث کنترل جریان یا حجم آب عبوری می شود و همچنین به طور مکانیکی و الکتریکی به محاسبه گر انتقال می یابد. در واقع این قسمت می تواند الکترونیکی، مکانیکی و یا الکتریکی باشد که توانایی این را نیز دارد که به صورت کاملا مستقل و از منبع تغذیه خارجی نیز استفاده کند. مبدل اندازه گیری نیز از حسگر جریان یا حسگر حجمی برخوردار است.
  2. حسگر جریان و حسگر حجم : این قسمت در واقع بخشی از کنتور آب است که حجم آب عبوری یا دبی را از کنتور دریافت می کند که از انواع مختلفی مانند دیسک، چرخ، توربین، سنسور الکترومغناطیسی، پیستون و مبدل های دیگر برخوردار است.
  3. محاسبه گر : این بخش از کنتور، سیگنال های خروجی را در صورت امکان از مبدل یا هرگونه مبدل اندازه گیری که همراه کنتور هستند دریافت و آن ها را تبدیل می کند. همچنین قابل ذکر است که درصورت امکان، نتایج را در حافظه تا زمانی که از آن ها استفاده نماید ذخیره می کند. علاوه بر این، امکان اینکه محاسبه گر توانایی برقراری ارتباط با دستگاه های جانبی را داشته باشد بسیار زیاد است و این ارتباط از دو روش تبدیل اطلاعات و ذخیره آن ها می تواند انجام شود.
  4. دستگاه نشانگر : این قسمت نتایج اندازه گیری را به صورت مداوم و یا برحسب تقاضا نمایش می دهد.

وسایل اندازه گیری آب

کنتور ها یکی از وسایل اندازه گیری آب به شمار می روند که روش اندازه گیری مستقیم بر اساس حجم آب در جریان، سرعت جریان آب و وزن آب مورد استفاده قرار می گیرند. جهت اندازه گیری و دقت مورد نیاز در ساخت کنتور ها از اصول فیزیکی مکانیکی، امواج صوتی، حرارتی، میدان مغناطیسی استفاده می شود که با توجه به تاثیر هریک از این ها بر سرعت، وزن و یا حجم آب مورد استفاده قرار می گیرند. کنتورهای مکانیکی از ارزان ترین و متداول ترین وسایلی هستند که جهت اندازه گیری حجم آب مصرفی در شبکه های توزیع آب شربی که تحت فشار است محسوب می شوند و به طور معمول از این کنتورها در انشعابات خانگی، اداری و عمومی بیشتر استفاده می شود.

انواع کنتورهای مکانیکی

کنتورهای مکانیکی به شش دسته تقسیم می شوند که به صورت زیر است :

کنتور آب سرعتی

قطعه تشخیص دهنده در این کنتورها، توربین و یا پروانه ای است که با عبور آب گردش دارد و بعد از آن، این گردش به جعبه دنده و شمارنده کنتور منتقل می شود که میزان حجم آبی که عبور داده می شود را تعیین و سپس نشان می دهد. کنتورهای سرعتی نیز در دو نوع تک افشانه و چند افشانه وجود دارند.

کنتور آب حجمی

این نوع از کنتورها نیز بر اساس مقدار آب مشخصی که عبور داده می شوند حجم آب را به وسیله پیستون متحرک اندازه گیری می کنند و همچنین توسط جعبه دنده و یک سیستم شمارنده مقدار آن را نمایش می دهند. در سال های اخیر جهت افزایش دقت، تسریع و صرفه جویی در هزینه قرائت مقدار حجم آبی که از کنتور عبور داده می شود، به این کنتورها ادوات الکترونیکی اضافه کرده اند که همین افزودن ادوات نیز کارایی بسیار زیادی دارد. حال باید بگوییم که کنتورهای حجمی آب نیز بر اساس میزان دقتی که دارند به چهار کلاس زیر دسته بندی می شوند : – کنتورهای کلاس A : دقت این کنتورها بسیار ضعیف است. – کنتورهای کلاس B : دقت در این کنتورها سطح متوسطی دارد و معمولا کاربرد آن ها برای حجم های بین 30 الی 120 متر مکعب است. – کنتورهای کلاس C : دقت این کنتورها نسبتا خوب است و در محدوده بین 15 الی 22.5 لیتر مورد استفاده قرار می گیرند. کنتورهای خانگی نیز از همین نوع کلاس محسوب می شوند. – کنتورهای کلاس D : کارکرد کنتورهای این کلاس بسیار عالی است و دقت در این نوع بین محدوده 11.25 الی 17.25 می باشد.

کنتور آب تر

در این نوع از کنتورها نیز تمام اجزای موجود در آن ها با آب در تماس است و حتی در مواردی نیز، آب قسمت نمایشگر کنتور را احاطه می کند. شیشه نمایشگر این کنتورها پس از مدتی شفافیت اولیه خود را از دست می دهد به این دلیل که املاح آب در آن رسوب می کنند و در این صورت قرائت کنتور به مشکل می خورد. بنابراین در این شرایط، جرم گرفتگی که در قطعات پیش می آید یکی دیگر از مشکلات است که در این کنتورها رخ داده و بر همین اساس بیشتر تولیدکنندگان تمایلی جهت تولید این نوع از کنتورها از خود نشان نمی دهند. در برخی انواع این کنتورها، نمایشگر کنتور نیز با مایع مخصوصی پر می شود و به همین دلیل است که مشکل بخار گرفتگی نمایگشر در این کنتورها وجود ندارد و برای اینکه قرائت بهتر به آسانی انجام شود نیز شفافیت آن ها کامل است و در برخی انواع جهت قرائت بهتر، یک عدسی بزرگ کننده روی ارقام نشان دهنده مصرف نیز تعیبه و نصب گردیده است.

کنتور آب نیمه خشک

در این نوع کنتورها، سایر قسمت های کنتور به جز نمایشگر مانند جعبه دنده و جزء تشخیص دهنده، نیز با آب تماس مستقیم دارند.

کنتور آب خشک

در این نوع کنتورها، همه قسمت ها خشک هستند و هیچ ارتباطی با آب ندارند، اما قسمت تشخیص دهنده و محفظه نیز با آب در تماس هستند. در کنتورهایی که به صورت نیمه خشک هستند به دلیل اینکه اجزای داخلی کنتور تماس کمتری با آب دارند حساسیتی که به ذرات معلق احتمالی در آب شبکه توزیع وجود دارد بسیار کمتر است و همین حساسیت در کنتورهای نیمه خشک با توجه به تماس بیشتر آن ها با آب، بسیار بیشتر است. پارامترهایی که در رابطه با کنتورهای خشک می توان نام برد به صورت زیر است : – در مقایسه با انواع تر و نیمه خشک، حساسیت کمتر به ذرات معلقی که در آب وجود دارند. – آسیب پذیری در این نوع کمتر از شوکی است که در اثر عبور احتمالی هوای درون شبکه رخ می دهد. – نسبت به میدان های مغناطیسی خارجی حساسیت بالایی دارند. – عدم عملکرد درست و دقیق در زمان تغییر ناگهانی

کنتور آب ترکیبی

در شرایطی که اختلاف زیادی برای مصرف لحظه ای بین کمینه و بیشینه انشعابی وجود داشته باشد و این اختلاف نیز بر اساس زمان مصرف روز و شب باشد، جهت اندازه گیری مصرف های جزئی این انشعاب که یک کنتور بسیار بزرگ که قطر بزرگتر از یک اینچی دارد معمولا نمی تواند با دقت بالا و قابل قبول اندازه گیری کند، به همین دلیل است که از کنتوری که قطر کوچک و مناسب تری دارد، یک شیر خودکاری که مسیر جریان آب را بین دو کنتور بر حسب ورودی تغییر می دهد و در محفظه واحد نصب شده مورد استفاده قرار می گیرد. به این مجموعه ای که شرح دادیم کنتور آب ترکیبی می گویند.