آخرین مقالات

pH متر

محتوای مقاله
pH متر

اندازه گیری PH:

یکی از پرکاربردترین انالایزهای مورد استفاده در صنعت PHمترها میباشد.PH معیاری از اسیدی یا بازی بودن یک محلول بوده و برای منترل کیفیت محصول و کنترل خوردگی اندازه گیری میشود. همچنین برای اطمینان از رعایت قوانین زیست محیطی PH پساب خروجی از واحدها باید اندازه گیری شود.

به عنوان یک کاربرد در هنگام تولید ماست و یا پنیر از شیر میزان PH شیر میبایست در سطح اسیدی درستی قرار داشته باشد.

PH انقدر حساس است که نقطه تعادل و سرعت واکنش ها را شدیدا تغییر میدهد. بسیار اهمیت دارد که کلیه مایعات حیاتی بدن جانداران در محدوده باریکی ازPH قرار داشته باشد تا حیات انها به خطر نیافتد.

مقدار PH برابر با7 نشان خنثی بودن بزرگتر از 7 حالت بازی و کوچکتراز7 حالت اسیدی بودن محلول را نشان میدهد.

بیشترین مقدار PH برابر14 میباشد. شایان ذکر است هرچه میزان PH به صفر نزدیک تر باشد میزان اسیدی بودن محلول قوی تر میگردد.

جدول زیر نرخ PH برای مواد مختلف را نمایش میدهد:

درجه محافظتحداکثر فشارولتاژطول کابلنوع کابلمدل
IP6860 °C10(4)A 250Vca3 PVC A95A
IP6860 °C10(4)A 250Vca5 PVCA95AS1
IP6860 °C10(4)A 250Vca10 PVC A95B
IP6860 °C10(4)A 250Vca15 PVCA95BS1
IP6860 °C10(4)A 250Vca3neoprene A95AS2
IP6860 °C10(4)A 250Vca5neopreneA95AS3
IP6860 °C10(4)A 250Vca10neoprene A95BS4

 به دو طریق میتوان اسیدی بازی یا خنثی بودن یک محلول را تشخیص داد:

  1. استفاده از کاغذ تورنسل
  2. PH متر

نکته:

میزان اسیدی یا بازی بودن یک محلول را میتوان با اضافه کردن اسید و یا باز تغیر داد. به عنوان مثال هنگامیکه که یک محلول در وضعیت خنثی قرار دارد باافزئدن قطرات اسید میزان PH محلول کم میشود. از طرف دیگر اگر به محلول خنثی قطره قطره باز اضافه کنیم میزان PH افزایش پیدا میکند.

در هرمحلولی حاصل ضرب غلظت یون های هیدروژن به یون های هیدروکسیل ثابت است. این حاصل ضرب ضریب تفکیک نامیده میشود. مقدار ضریب تفکیک وابسته به دما بوده و دردمای 25 درجه سانتی گراد برابر 10-14میباشد. وقتی اسیدها و بازها در اب حل میشوند مقدار نسبی یون های هیدروژن وهیدروکسیل را تغییر میدهد. اسیدها باعث افزایش یون های هیدروژن و بازها باعث یون های هیدروکسیل میگردند. PH برابر منفی لگاریتم  غلظت یون هیدروژن میباشد. بنابراین باافزایش غلظت یون های هیدروژن در یک محلول PH ان کاهش میابد.

در ازمایشگاه میتوان PH را باتغییر رنگ کاغذ اندیکاتور مشخص کرد ولی این روش برای استفاده در حلقه های کنترل مناسب نمیباشد و معمولا از روشهای الکتروشیمیایی برای اندازه گیریPHاستفاده میشود. درصورتیکه دو محلول دارای یون هیدروژن متفاوت توسط یک غشا از هم جدا شوند یک اختلاف پتانسیل بین این دو محلول ایجاد میشود.PHمترها بااندازه گیری این اختلاف پتانسیل PH محلول را تعیین میکند. یک PH متر الکتروشیمیایی ساده از دو الکترود و یم غشا شیشه ای تشکیل یافته است.

قلب یک PH متر غشا ان میباشد که از شیشه ای که نسبت به هیدروژن انتخاب پذیر است تشکیل یافته است بدین معنی که فقط یون های هیدروژن را از خود عبور میدهد. یکی از الکترودها الکترود مرجع میباشد که در محلولی با PH مشخص غوطه ور است. الکترود دوم برای اندازه گیری در محلولی کهPHان باید اندازه گیری شود غوطه ور است. یک غشا این دو محلول را از هم جدا کرده است. الکترودها معمولا از جنس کلرید نقره میباشد که در یک پل نمکی از جنس کلرید پتاسیم قرار دارد. پل نمکی از تماس مستقیم فلز الکترود با محلول جلوگیری میکند. تماس بین الکترودها و محلول توسط یک اتصال ابی که در حقیقت یک غشا سرامیکی متخلخل است برقرار میشود.اختلاف پتانسیل بین دو الکترود متناسب با اختلاف PH بین دو محلول میباشد. معمولا برای سادگی استفاده و کوچکتر کردن حجمPHمترها  از یک الکترود ترکیب شده استفاده میگردد.

در این الکترود الکترود اندازه گیری و الکترود مرجع باهم در یک محفظه قرار دارند و بخش فعال الکترود حباب شیشه ای میباشد که در حقیقت همان غشاPHمتر است. بدنه الکترود از شیشه با ضخامت زیاد ساخته میشود ولی حباب دارای ضخامت بسیار کم میباشد. این نوع الکترود ها دارای یک اتصال حلقوی سرامیکی ضدگرفتگی میباشد. تخلخل های موجود در سرامیک باعث مقاومت کمتر در تفوذ جریان یون ها و در نتیجه افزایش دقت اندازه گیری میشود.

در صورتیکه غلظت یون هیدروژنی محلولی که باید اندازه گیری شود از محلول مرجع که معمولا دارایPHخنثی است متفاوت باشد در دو طرف غشا اختلاف پتانسیل تولید میشود که این ولتاژ توسط ولت متر دقیق اندازه گیری میشود. اگر محلولی که باید اندازه گیری شود دارایPHبرابر محلول مرجع یا 7 باشد اختلاف پتانسیل صفر خواهد بود.

اگرPH بیشتراز 7 باشد پتانسیل مثبت است و اگر کوچک تر از7 باشد پتاسیل منفی وجود خواهد داشت. این اختلاف پتانسیل به صورت خطی متناسب بااختلاف درPH محلول مورد اندازه گیری و محلول مرجع میباشد. الکترود شیشه ای میتواند از PH برابر صفر را اندازه گیری کند.

اثر دما بر ph متر

PH یک محلول به دمای ان بستگی دارد. یعنی باافزایش دما هیدروژن بیشتری یونیزه میشود و در نتیجه ولتاژ خروجی بیشتر موجب کاهش PH خواهد شد. بنابراین بیشترPH مترها به یک سنسور دما مجهز هستند که دمای محلول اندازه گیری میکنند. ترانسمیترPHتاثیر دما را جبران سازی میکند. بنابراین یک PH عملیاتی ساده شامل یک الکترود حساس بهPH یک الکترود مرجع و یک وسیله اندازه گیری جهت جبران دما و یک وسیله اندازه گیری پتانسیل میباشد.

کالیبره کردن پی اچ متر

برای کالیبراسیون PHمتر از دو محلول بافر باPHمشخص استفاده میشود. در بیشتر کاربردها دیواره PH متر برای استحکام بیشتر از جنس فلز و یا تفلون میباشد. برای نصب الکترود از یک محفظه استفاده میکنند که دارای یک خروجی و ورودی میباشد. نمونه مورد اندازه گیری وارد محفظه شده و به طور پیوسته از ان خارج میشود.

PH مترها را میتوان به دو گروه تقسیم کرد:

گروه اول PH مترهایی که اصطلاحا به انها قلمی گفته میشود اینPHمترها ارزان سبک و کوچک هستند ولی دقت کمتری نسبت به نوع دوم ینی بهPHمترهای رو میزی دارند.PHمترهای نوع دوم بزرگتر و گرانتر هستند و معمولا در محل  ثابتی نصب میشوند.. این نوعPHمترها دارای دقت بسیار بالاتری بوده و برخی از انها قابلیت سنجش پارامترهای معتددی علاوه برPHنیز هستند.

آخرین مقالات ای شاپ صنعت