تعریف شیر های کنترلی
شیر کنترل وسیله ای است که با اعمال نیرویی غیر از نیروی دست عمل می نماید و میزان جریان سیال را در یک سیستم کنترل فرآیندی تنظیم می کند.
شیر کنترل شامل یک شیر است که به یک مکانیزم محرکه یا اکچویتور ( actuator ) که توانایی تغییر عنصر کنترل کننده سیال را دارد متصل می باشد. این تغییر بر مبنای سیگنالی است گه از سیستم کنترل دریافت می شود.
شیر کنترل نقش مهم و اساسی در یک صنعت فرایندی ایفا می کند و قسمت زیادی از هزینه های خرید قطعات و دستگاهها در صنایع مربوط به شیر کنترل و سیستم های جانبی آن می باشد.
شیر کنترل ( control valve ) ، شدت جریان عبوری را تنظیم می کند. این کار با تغییر وضعیت دیسک یا توپی ( Plug ) شیر در اثر نیروی اعمالی از طرف عملگر ( actuator ) انجام می شود. برای آنکه شیر کنترل بتواند کار خود را به خوبی انجام دهد ، باید شرایط زیر برقرار باشد:
- شیر نباید نشتی ( Leakage ) به بیرون داشته باشد.
- شیر باید ظرفیت (Capacity ) کافی برای کار مورد نظر را داشته باشد.
- شیر باید بتواند اثرات ناشی از فرسایش ، خورندگی و حرارت سیال عبوری و دیگر اجزای سیستم را تحمل کند.
- شیر باید محل های اتصال مناسبی با لوله های متصل به آن و برای نصب عملگر و دیگر تجهیزات جانبی را داشته باشد، تا بتوان از عبور مناسب سیال و همچنین از انتقال حرکت صحیح از عملگر به میله شیر اطمینان داشت.
تعاریف و اصطلاحات در شیر کنترلی
Actuator
قسمتی از شیر که به وسیله جریان الکتریکی یا فشار سیال به عضو مسدود کننده شیر نیرو و حرکت وارد می کند.
Air set
به آن Supply Pressure Regulator نیز می گویند و وسیله ای است که جهت تنظیم فشار هوا واحد ،برای استفاده در Positioner و دیگر وسایل کنترل استفاده می شود. معمولا فشار حدود 20-35 psi می باشد.
Body
بدنه شیر ، اصلی ترین بخش شیر بوده که تحت فشار می باشد. این قسمت شامل اتصالات به لوله ( Connecting end ) و مسیر جریان می باشد. این قسمت همچنین محل لازم برای Seat و Plug را فراهم می آورد.
Bonnet
ساقه ، قسمتی از شیر است که میله شیر یا Stem در آن حرکت می کند به عنوان یک هدایت کننده برای میله شیر می باشد. ساقه شیر همچین در برگیرنده ی جعبه آب بندها می باشد. ساقه می تواند یک پارچه پیچی یا فلنجی باشد.
Bosster
تقویت کننده ، یک رله ی نیوماتیکی است که جهت کاهش تاخیری زمانی در مدارهای نیوماتیک به وسیله تولید سیگنال های خروجی ، حجم بالا و یا فشار بالا استفاده می شود. از این وسیله می توان به عنوان تقویت کننده حجم ( Volume Booster ) و یا تقویت کننده فشار استفاده نمود.
Diaphragm
عضو انعطاف پذیری است که نسبت به فشار اعمال شده به آن واکنش نشان داده و نیرو را به صفحه دیافراگم و سپس میله شیر انتقال می دهد.
